Pythagoras (greqisht: Πυθαγόρας) lindi afėrsisht 592 p.e.s.; vdiq 486 p.e.s.. Ka qenė njė matematikan dhe filozof grek. Pitagora ėshtė shum i njohur me teoremėm e tij nė matematikė qė njihet si "Teorema e Pitagorės" e cila ėshtė mjaft e thjeshtė por pėr nga rėndėsia ėshtė e jashtzakonshme dhe mėsohet qė nė shkollėn fillore.
Teorema e Pitagorės thotė
Te ēdo trekėndėsh kėndrejt shuma e katrorėve tė ndėrtuar mbi kateta ėshtė e barabartė me katrorin e ndėrtuar mbi hipotenuzė.
c^2 = a^2 + b^2
Pėrgjithėsimi i teoremės sė Pitagorės quhet teorema e kosinusit ose teorema e AL-KASSHIT kjo teoremė mėsohet nė shkollimin e mesėm, dhe zbatimi i saj ėshtė i konsiderueshėm nė gjeodezi.
Trekendeshi Kenddrejt
Trekėndėshi i cili njėrin nga tre kėndet e ka tė drejtė ose 90 shkallė quhet trekėndėsh kėndrejt. Historikisht ėshtė i njohur trekėndėshi i ashtuquajtur indian i cili dy brinjėt mė tė vogla tė tij (quhen kateta) i ka tė barabarta njėrėn me 3 dhe tjetrėn me 4 ndėrsa brinja mė e madhe (hipotenuza) e tij ėshtė e barabartė me 5.
3^2 + 4^2 = 5^2
Pėr numrat natyral 3, 4, 5 ndryshe themi se ata formojnė njė treshe tė Pitagorės. Ekzistojnė pafund shumė treshe tė tilla,
Teorema e kosinusit
Teorema e kosinusit pėrdoret pėr zgjidhjen e trekėndėshit tė ē'farėdoshėm. Ajo ėshtė pėrgjithėsim i teoremės sė famshme tė Pitagorės e cila vlen pėr trekėndėshin kėndrejt. Teorema e kosinusit njihet edhe me emrin ,,Teorema e Al-Kashit dhe me fjalė ajo mund tė formulohet si vijon:
Te ēdo trekėndėsh katrori i ēdo brinje ėshtė i barabartė me shumėn e katrorėve tė dy brinjėve tjera i zvogėluar pėr dyfishin e prodhimit tė tyre me kosinusin e kėndit pėrballė asaj brinje.
a^2 = b^2 + c2^ − 2abccosα
b^2 = a^2 + c^2 − 2accosβ
c^2 = a^2 + b^2 − 2abcosγ